Tuyến giáp là tuyến nội tiết nằm ở phía trước cổ, có vai trò vô cùng quan trọng đến chuyển hóa và trí tuệ của trẻ. Suy giáp bẩm sinh là một bệnh lý xảy ra do tuyến giáp không sản xuất đủ hormon (nội tiết tố) đáp ứng các nhu cầu cần thiết của cơ thể.
Tỷ lệ mắc bệnh suy giáp bẩm sinh ở trẻ sơ sinh là từ 1/3000 đến 1/4000. Suy giáp bẩm sinh có thể do tuyến giáp không di chuyển tới đúng vị trí trong quá trình thai nhi phát triển dẫn tới tuyến giáp không thể hoạt động bình thường. Có một số trường hợp, tuyến giáp nằm đúng vị trí nhưng không sản xuất được hocmon.
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, suy giáp bẩm sinh sẽ gây ra những biến chứng cả về thể chất lẫn tinh thần như sau :
Giai đoạn sơ sinh:
- Bé thường ngủ nhiều hơn bình thường, lờ đờ, kém phản ứng với các tác động của môi trường xung quanh.
- Chậm thải phân su và sau này là chứng táo bón
- Bé bị vàng da kéo dài, màu da tái xám
- Bé ít quấy khóc, tiếng khóc khan, bú kém
- Lưỡi to bè và có khi thò ra hai bên
- Bé chậm lên cân
- Tay chân lạnh
Giai đoạn sau sơ sinh và trẻ nhỏ:
- Chậm phát triển về thể chất: chậm tăng cân, chậm phát triển chiều cao
- Tinh thần kém phát triển: kém linh hoạt, chậm tiếp thu dẫn đến học hành kém hơn so với bạn bè
Chương trình sàng lọc sau sinh là biện pháp hữu hiệu nhất để phát hiện suy giáp bẩm sinh ở trẻ. Cách tiến hành như sau:
- Sau sinh 48 giờ, tiến hành lấy mẫu máu ở gót chân hay mu bàn tay của trẻ rồi thấm vào giấy thấm để làm xét nghiệm TSH và T4.
- Nếu kết quả là TSH và T4 thấp , bác sĩ sẽ tư vấn và hướng dẫn để làm tiếp các xét nghiệm chẩn đoán chuyên biệt, từ đó đưa ra giải pháp theo dõi bệnh và điều trị phù hợp.
Điều trị
Vì cơ thể bé thiếu hụt hocmon tuyến giáp, do đó bác sĩ sẽ chỉ định cho bé sử dụng hocmon tuyến giáp tổng hợp, có tên là L-thyroxin. Sử dụng Thyroxin đúng liều hằng ngày sẽ không mang đến nhiều tác dụng phụ. Nhưng nếu trẻ dùng liều Thyroxin quá thấp, các dấu hiệu của bệnh suy giáp sẽ xuất hiện. Còn nếu uống liều quá cao, trẻ sẽ bị một số tác dụng phụ như tiêu chảy, khó ngủ, tim nhanh, đỏ bừng… Nồng độ Thyroxin cùng các chỉ số về sự phát triển chiều cao, cân nặng của trẻ sẽ là căn cứ để bác sĩ tính toán liều lượng thuốc phù hợp cho trẻ.
Hocmon tuyến giáp rất cần thiết cho sự phát triển bình thường của trẻ trong 2 năm đầu đời. Sau 2 tuổi, hocmon này vẫn cần thiết cho cơ thể trưởng thành và phát triển. Do đó, bé cần phải sử dụng thuốc điều trị suốt đời. Không phải bác sĩ mà chính ba mẹ phải cố gắng nhắc nhở, giúp đỡ con để tạo thói quen dùng thuốc hàng ngày cho bé.
Lời khuyên:
Khi trẻ vàng da kéo dài mà mẹ chưa làm sàng lọc gót chân cho con thì nên đưa bé đi khám để loại trừ suy giáp bẩm sinh. Phát hiện sớm sẽ điều trị rất có hiệu quả, trẻ phát triên như bình thườ
ng.
