Sự không tương thích máu giữa mẹ và bé có thể gây ra các biến chứng khác nhau, trong đó nổi bật là bệnh tan máu ở trẻ sơ sinh với các biểu hiện bao gồm thiếu máu và vàng da. Đối với bất đồng nhóm máu hệ ABO, mức độ thường nhẹ và sẽ biến mất theo thời gian. Với những bà mẹ có nhóm O, bố nhóm A hoặc B, trẻ đẻ ra có nguy cơ 50% bị bất đồng nhóm máu với mẹ (nếu trẻ theo nhóm máu của bố. Nếu mẹ nhóm O, bố nhóm AB thì chắc chắn 100% trẻ đẻ ra có nguy cơ bất đồng nhóm máu với mẹ.
Với bất đồng nhóm máu Rh, hậu quả có thể rất nghiêm trọng, đôi khi có thể đe dọa đến tính mạng của em bé. Lúc này, trẻ sơ sinh có thể bị vàng da nghiêm trọng, được đặc trưng bởi sự tích tụ của một chất gọi là bilirubin – là sản phẩm được giải phóng ra sau quá trình phân hủy của hồng cầu. Sự tích tụ bilirubin chính là nguyên nhân gây ra màu vàng đặc trưng quan sát thấy trên da và mắt của trẻ
Thông thường, gan sẽ là cơ quan có nhiệm vụ xử lý bilirubin và đào thải khỏi cơ thể qua đường ruột. Ở trẻ bị bệnh tan máu bẩm sinh, do sự phá vỡ các tế bào hồng cầu diễn ra ồ ạt với số lượng quá lớn, tốc độ chuyển hóa của gan không theo kịp, gây tích tụ bilirubin trong máu với nồng độ cao và biểu hiện vàng da.
Vàng da tăng bilirubin tự do là một hiện tượng sinh lý bình thường sau sinh của bé nó thường xảy ra vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 5 kéo dài 7 đến 10 ngày sau đẻ. Tuy nhiên khi vàng da nhiều có thể hậu quả nghiêm trọng là tích tụ bilirubin sẽ có nguy cơ gây ra tổn thương não, gọi là vàng da nhân (kernicterus).
Vàng da nhân xảy ra khi nồng độ bilirubin cao đến mức chất này di chuyển vào não. Lúc này, trẻ sơ sinh không chỉ bị vàng da nặng mà còn có thể có các dấu hiệu rối loạn tri giác như thờ ơ hay lừ đừ, ngủ gà, li bì. Ngoài ra, trẻ cũng có các dấu hiệu khác của tổn thương não như yếu cơ, giảm phản xạ xen kẽ với các cơn gồng cứng cơ, cong lưng và cổ, tiếng khóc kêu the thé, sốt và co giật.
Bất đồng nhóm máu mẹ con và vàng da nhân được coi là một tình trạng cấp cứu y tế. Trẻ cần được tích cực điều trị đào thải bilirubin với liệu pháp ánh sáng và xem xét kết hợp với thay truyền máu nhằm giảm thiểu mức độ tổn thương gây ra cho não, ngăn chặn tiến triển thành vàng da nhân não.
Chiếu đèn là liệu pháp an toàn, hiệu quả, dự phòng cho trẻ khỏi biến chứng.
